Βίκτορ Ουγκό - Η τελευταία ημέρα ενός κατάδικου / Κλωντ Γκε

 Ο Βίκτορ Ουγκό υπογράφει δυο μικρές ιστορίες που όμως θιγούν πολλά ζητήματα. Μπορεί η πρώτη ιστορία να δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το 1829, όμως τα θέματα του συζητιούνται μέχρι και σήμερα. 

Η τελευταία ημέρα ενός κατάδικου αφορά τις προσωπικές - και τελευταίες - σκέψεις ενός κατάδικου αφότου έχει καταδικαστεί με θανατική ποινή. Δεν ξέρουμε ποιος είναι, δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς έχει κάνει. Ο λόγος του όμως είναι ανθρώπινος, βαθύς και συγκλονίζει αφού γεννά πολλά συναισθήματα. Προς το τέλος, μαθαίνουμε πως αυτός ο άνθρωπος έχει μια τρίχρονη κόρη, την οποία βλέπει για τελευταία φορά - και δεν τον αναγνωρίζει. Για εμένα αυτό το κομμάτι ήταν από τα πιο δυνατά της ιστορίας. Φυσικά, πλησιάζοντας προς το τέλος το δράμα κορυφώνεται.

Η δεύτερη - και πιο μικρή σε έκταση ιστορία - μου φάνηκε εξίσου «δυνατή» και συγκλονιστική. Μια γροθιά στο στομάχι , μια κοινωνική κατακραυγή. Δεν θα πω πολλά. Θα αφήσω μόνο κάποια από τα ερωτήματα που μου γέννησε. Ποιος είναι ο ουσιαστικός ρόλος της κοινωνίας σε σχέση με τους εγκληματίες; Πώς γίνεται κάποιος εγκληματίας; Το τον πυροδοτεί; Μπορεί να αλλάξει αυτό; Μπορεί κάποιος να αλλάξει; Μπορεί να μετανιώσει; Και αν ναι, μέχρι που μπορούμε να τον συγχωρέσουμε; Μπορούμε όλοι να γινόμαστε κριτές; Μπορούμε να είμαστε αντικειμενικοί ; Αυτά και αλλά πολλά είναι μερικά από τα ερωτήματα που προφανώς δεν έχουν απάντηση αλλά σηκώνουν μεγάλη κουβέντα. 

Ο Βίκτορ Ουγκό έγραψε τις δυο αυτές ιστορίες, επηρεασμένος από την καθημερινότητα της εποχής για την θανατική ποινή. Μέσα όμως από αυτό το κομμάτι θίγει και όλα τα παραπάνω. 

Στο βιβλίο υπάρχει και μια μελέτη από τον Ροζέ Μιλλιέξ - γραμμένη στα ελληνικά - με τίτλο «Ο Βίκτορ Ουγκό πιστός φίλος της Ελλάδας», η οποία είχε αρκετό ενδιαφέρον - αν και θα προτιμούσα να είναι λίγο μικρότερη σε έκταση.